Best Picture 2011 – An Art Called Countdown

“Never ask for what ought to be offered”. Πού ακούστηκε αυτή η ατάκα, η οποία ανήκει στην καλύτερη ταινία από αυτές που διεκδικούν το Oscar στην κατηγορία “Best Picture” για το 2011, σύμφωνα με το An Art Called; “Inception” ή “127 Hours”; “Black Swan” ή “The King’s Speech”; Ή σε καμία από αυτές; Ποτέ δεν είναι fun η υπόθεση, όταν δεν υπάρχει αντίστροφη μέτρηση. Από το 10 μέχρι το 1 λοιπόν, ξεκινά το σχετικό countdown των δέκα πιο σημαντικών ταινιών της χρονιάς, σύμφωνα με την Ακαδημία. Διαβάστε, διαφωνήστε, συμφωνήστε, σχολιάστε, κράξτε, διαγράψτε, επικροτήστε. Τα κεφάλια μέσα, let the battle begin…

10. True Grit
Οι αδερφοί Coen έχουν ξεχωρίσει μέσα στα χρόνια για τις ιδιαίτερες ταινίες που γυρίζουν, τους ρυθμούς και την παράνοια των χαρακτήρων τους, την εμμονή τους άλλοτε με το noir και άλλοτε με την Άγρια Δύση, αλλά και τη διάθεσή τους να χρησιμοποιούν πάντα το χιούμορ ως όπλο και άμυνα για τις σεναριακές τους διαστροφές. Αυτή τη φορά κάνουν το ίδιο με λιγότερο απ’ όλα. Σκηνοθετούν ένα βρώμικο γουέστερν, βάζουν μπροστά ένα απολαυστικό πρωταγωνιστικό δίδυμο (Jeff Bridges και Hailee Steinfeld) και συλλέγουν τις περισσότερες υποψηφιότητες για Oscar που έχουν συγκεντρώσει ποτέ. Μόνο που μέσα σε όλο αυτό το hype του ονόματός τους και στην αναγκαστική αποδοχή του “True Grit”, αυτό που σου μένει τελικά είναι οι Bridges και Steinfeld, η old school σκηνοθεσία και η συνεπής μουσική. Όσον αφορά στο σενάριο, έχω την αίσθηση πως το φινάλε αφήνει έντονη την επιθυμία να διαβάσεις τη νουβέλα του Charles Portis και να μάθεις όσα παρέβλεψε η μεγάλη οθόνη, παρά να αφήσεις την κινηματογραφική του μεταφορά, δεύτερη μετά την πρώτη του 69’, να σε απασχολήσει περισσότερο.

9. Social Network
Ξέρουμε ότι ο David Fincher είναι ένας από τους πιο επιδέξιους και ευρηματικούς σκηνοθέτες της τελευταίας εικοσαετίας. Κακώς αναγνωρίζεται από την Ακαδημία τόσο αργά, αλλά όλα για τον άνθρωπο είναι, καταλαβαίνεις. Το “Social Network” δεν είναι κακή ταινία, προς Θεού. Δεν υπάρχει, όμως, σοβαρός λόγος για να γίνεται τόσος ντόρος. Σωστή σκηνοθεσία (όχι η καλύτερή του ή η καλύτερη της χρονιάς), υπέροχος πρωταγωνιστής, σπιντάτο σενάριο, δυσανάλογες ερμηνείες από το υπόλοιπο cast (εκτός του Andrew Garfield), βεβιασμένα έξυπνες και πνευματώδες ατάκες τύπου θέλω-να-το-παίξω-έξυπνος, καλή μουσική (όχι για Oscar) και επίκαιρο τόλμημα, που αποδέχεται της μαζικής αποδοχής του. Εγώ πάλι θεωρώ πως δεν χρειαζόταν μια ταινία για να καταλάβω ότι αυτός που συνέθεσε τη μανία της νέας χιλιετίας ονόματι facebook ήταν ένας σπασίκλας του Harvard, που επειδή τον παράτησε η γκόμενα, θέλησε να ξεπεράσει σε φήμη τον μέντορά του, Billy Gates. Δεν θα κάνω like σήμερα, έπηξα.

8. The Kids Are All Right
Θα μπορούσε να είναι πιο σκληρή, πιο ρεαλιστική και πιο ζουμερή, αλλά κι έτσι κάνει τη δουλειά της. Προσπάθησε να ξεφύγει από το χολιγουντιανό κλισέ, αλλά την έφαγε το λαμπρό casting, που όμως κάνει θαύματα. Το “The Kids Are All Right” βάζει μπροστά εξαίσιες ερμηνείες, που ίσως θα έπρεπε να προταθούν όλες για το βραβείο του θείου Oscar. Τα διδάγματα είναι πολλά, αλλά περνούν κάτω από το πρίσμα μιας συνεπούς κάμερας και όχι μιας ανεξάρτητης παραγωγής, που μπορεί να μην έχει το τέλειο κάδρο και το τέλειο εταλονάζ, αλλά να μπορεί να αποσπάσει τον ιδρώτα, το κλάμα και την ένταση των χαρακτήρων της. Παρόλα αυτά, δεν μπορείς να αποφύγεις το γεγονός ότι πρόκειται για μια πολύ καλή ταινία, που σε μερικές σκηνές της (βλέπε το ζεύγος Bening-Moore να κάνει σεξ, βλέποντας αντρικό gay πορνό) παραδίδει σεμινάρια αληθοφάνειας (ίσως και αλήθειας).

7. 127 Hours
Αν έβγαινε προκήρυξη και ζητούσε έναν σκηνοθέτη να γυρίσει μια ταινία περίπου 90 λεπτών με θέμα έναν άνθρωπο μέσα σε ένα φαράγγι (και μόνο), βάζω στοίχημα πως πολλοί από τους μεγαλοσκηνοθέτες του Hollywood θα τα έκαναν μαντάρα. Η ταινία αυτή δεν έχει να κάνει με την ερμηνεία του Franco (σημαντική μέχρι το απροχώρητο), ούτε με το καλοδουλεμένο μοντάζ, ούτε με την πολυσυζητημένη σκηνή που κόβει το χέρι του για να ζήσει, ούτε με τη μουσική του Rahman. Το μεγάλο χειροκρότημα ανήκει δικαιωματικά στον Danny Boyle, γιατί αυτή η ταινία (όπως και όλες του εδώ που τα λέμε) αποδεικνύει πως εκτός από μεγάλος σκηνοθέτης, είναι και σπουδαίος κινηματογραφιστής. Κι αυτά είναι δύο εντελώς διαφορετικά πράγματα.

6. Toy Story 3
Το “Toy Story 3” διαθέτει αυτό που δεν διαθέτει καμία άλλη ταινία μέσα στη φετινή κινηματογραφική σεζόν και αυτό που διαθέτουν πάντα οι ταινίες της Pixar και της Disney – χιούμορ. Αδυνατείς να μη χαθείς μέσα στις περιπέτειες των χαρακτήρων, αδυνατείς να μη γελάσεις, αδυνατείς να μην αγχωθείς για την τύχη τους, αδυνατείς να μην ταυτιστείς με τις καταστάσεις, αδυνατείς να μη συγκινηθείς με την αθωότητά τους. Η τρίτη συνέχεια για την παρέα του Buzz και του Woody έχει νέο σπίτι, έχει νέους κακούς, έχει το απόλυτο ρομάντζο ανάμεσα στην Barbie και τον Ken, αλλά κι έναν Ισπανό Buzz που αποτελεί και το highlight της ταινίας. Ευρηματικό και ασύστολα έξυπνο, το “Toy Story 3” θα μπορούσε να μπει στην κατηγορία Picture of the Year, ακόμα κι αν οι υποψηφιότητες ήταν ακόμα πέντε. Εδώ, παρά τρίχα.

5. Inception
Ο Nolan σκηνοθετεί τον ορισμό της κινηματογραφικής ταινίας. Το σενάριό του μπερδεύεται από μόνο του, αλλά όταν ξεμπερδεύεται, γίνεται απλό και ξεδιπλώνει τις αλληγορίες του σαν θρησκευτική παραβολή για αμαρτωλούς. Ο Di Caprio αποδεικνύει ότι δεν είναι καλός ηθοποιός, αλλά Ηθοποιός. Η Marion δεν μπορεί να γίνει πιο σαγηνευτική μπροστά από την κάμερα. Ο Zimmer γράφει το καλύτερο soundtrack της καριέρας του. Το “Inception” διανύει την κινηματογραφική σεζόν με τη λογική: Σας κοιτώ από ψηλά κι ας μη μου δώσετε το Oscar καλύτερης ταινίας, γιατί κατά βάθος γνωρίζω ότι είμαι ανώτερη από τις υπόλοιπες, ακόμα κι αν δεν είμαι η καλύτερη από όλες (έχει διαφορά). Τα λόγια είναι περιττά με τη Μαρινέλλα στη διαπασών (δεν ξέρω γιατί το έγραψα αυτό, αλλά το αφήνω ως έχει). Σοκ και δέος. Ποιο είναι το μειονέκτημα σε όλον αυτό τον θρίαμβο, που αδίκως δεν προτάθηκε για τη σκηνοθεσία του Nolan; Η αίσθηση ότι διαρκώς κάτι σου θυμίζει, είτε δικό του είτε άλλων σκηνοθετών (θυμίζει είπα, όχι αντιγράφει, για να ξέρουμε τι λέμε).

4. The Fighter
Η ιστορία είναι απλή και δεν έχει ανάγκη από πολλά πράγματα, παρά μόνο μια κάμερα και ένα τσούρμο ηθοποιούς που παίρνουν τους ρόλους κάποιων ανθρώπων της αμερικάνικης επαρχίας και τους μετουσιώνουν σε… cinema. Εναλλακτικός τίτλος; “Not another fighting movie”. Η ταινία του David O. Russell έχει ενδιαφέροντες χαρακτήρες και δραματουργική πλοκή (ίσως η πιο δραματική από τις δέκα που διάλεξε η Ακαδημία), χωρίς όμως να στοχεύει στην εύκολη συγκίνηση. Η σκηνοθεσία είναι υποδειγματική κι αυτό φαίνεται τόσο από τις αποδόσεις των Wahlberg, Bale, Leo, Adams, όσο και από τον τρόπο που χρησιμοποιεί ο Russell τους χώρους γύρω του και τους τρίτους και τέταρτους ρόλους, αναδεικνύοντας κάθε λεπτομέρεια που μπορεί να εκκρίνει συναίσθημα. Αυτό είναι που σε κάνει να αφεθείς, να μην μπορείς να ξεκολλήσεις να μάτια σου από την οθόνη και να παραδεχτείς ότι δύσκολα μπορείς να βρεις τόσο καλούς ηθοποιούς να βγάζουν σχεδόν συνεννοημένοι τους καλύτερους εαυτούς τους. (Πολλά από τα outfit που φοράει η Melissa Leo τα είχε και η μάνα μου – true story)

3. The King’s Speech
Δεν πρόκειται για μια ταινία εποχής (μόνο). Δεν πρόκειται για μια δράση που έχει να κάνει με την έναρξη, ουσιαστικά, του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου (μόνο), παρόλο που δεν αναφέρεται ποτέ συγκεκριμένα. Δεν πρόκειται για ένα ηθογράφημα (μόνο), που έχει να κάνει με τις βασιλικές συμπεριφορές, τα σκάνδαλα και τους διαδόχους θρόνων. Πρόκειται για την εξιστόρηση μιας σημαντικής φιλίας (κυρίως) και το αποτέλεσμα αυτής στα πλαίσια δύο ιδιαίτερων και καταπιεσμένων ανθρώπων, που έβαλαν στο φόντο τους τύπους και τις ταμπέλες και έμειναν μαζί μέχρι το τέλος της ζωής τους. Κι αυτή είναι η ουσία της ταινίας. Όσο για τους πρωταγωνιστές; ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΟΙ.

2. Black Swan
Λίγο έλειψε να είναι η αγαπημένη μου για φέτος. Οι Aronofsky και Portman είναι αδυναμίες, οπότε είναι δύσκολο να φερθώ αντικειμενικά στο “Black Swan”. Κάνω ένα zoom out λοιπόν και ένα απλό copy-paste από αυτά που είχα γράψει πριν μερικές εβδομάδες για την ταινία, ελπίζοντας πως θα είμαι όσο πιο αντικειμενικός γίνεται: “Η ιστορία ευτυχώς δεν σε αφήνει έρμαιο του γνωστού μπαλέτου ή θεατή μιας καταραμένης προσπάθειας για να φτάσεις στην κορυφή. Σε βάζει κι εσένα μέσα στη μάχη με τον καλό και τον κακό σου εαυτό. Σε υπνωτίζει με τα αλλεπάλληλα χτυπήματα της συνείδησης των ηρώων και τελικά σε καθιστά υπεύθυνο για τη μοίρα της μούσας της. Ποιο αφήνει ως πόρισμα ο σκηνοθέτης; Την τελειότητα, έτσι όπως μπορεί να την φτάσει ο καθένας από εμάς. Και σε αυτό συμμέτοχος είναι ο πολύς Clint Mansell, ο οποίος παίρνει τα θέματα του Tchaikovsky και τα φωτογραφίζει μουσικά με το ίδιο καλειδοσκόπιο που ο Aronofsky σκηνοθετεί”. Μπορεί μόνο κάποιος να μου πει γιατί αυτό το σενάριο δεν είναι υποψήφιο για βραβείο Oscar; Μπορεί;

1. Winter’s Bone
Το κατόρθωμα της Debra Granik είναι τόσο ρεαλιστικό, που στην περίπτωση του συγκεκριμένου φιλμ η πραγματικότητα είναι μάλλον πιο κινηματογραφική από το cinema. Η Jennifer Lawrence είναι απλή, πανέμορφη μέσα στο δράμα της και κουβαλάει έναν σταυρό για τον οποίο άλλοι θα πουλούσαν την ψυχή τους για να τον ξεφορτωθούν, ενώ ο John Hawkes σε συγκινεί και σε κάνει να τον μισείς την ίδια στιγμή. Η ιστορία μιλάει για την προδοσία, το κουτσομπολιό, την εμπιστοσύνη και την έλλειψή της στα πλαίσια μιας μικρής ανθρώπινης κοινωνίας, όπως είναι η οικογένεια, κάτι που οδηγεί σταδιακά και σε όλες τις ανθρώπινες κοινωνίες, μικρές και μεγάλες. Χαστούκι στις μεγάλες παραγωγές της χρονιάς, κάμερα αλήθειας στην ανθρώπινη ψυχή, η δεύτερη καλύτερη γυναικεία ερμηνεία της χρονιάς (διάβασε το σχόλιο για να καταλάβεις) από ένα 21χρονο κορίτσι και μια ατάκα που τσακίζει κόκκαλα: Never ask for what ought to be offered. Ree Dolly, είσαι πραγματική ηρωίδα. Τα σέβη μου.

Σχόλιο: Αν η Ακαδημία των Oscar ήταν δίκαιη, τότε υποψήφια στις κατηγορίες ταινίας, σκηνοθεσίας, σεναρίου, πρώτου ανδρικού ρόλου (Ryan Gosling) και μοντάζ θα έπρεπε να είναι τυφλά και το “Blue Valentine”. Αντί αυτού, προτάθηκε μόνο για την υπέροχη Michelle Williams στην κατηγορία του πρώτου γυναικείου ρόλου. Μακράν η πιο συγκινητική ταινία της χρονιάς, μακράν η πιο ουσιαστική ματιά που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια πάνω στη σχέση μεταξύ δύο ανθρώπων, μακράν δύο από τις πιο σημαντικές ερμηνείες της δεκαετίας (δες, για να μη νομίζεις ότι υπερβάλλω), μακράν το πιο τίμιο σενάριο της χρονιάς. Κι άσε τα διαδίχτυα, τους μαύρους κύκνους και τους λόγους βασιλιάδων να συγκεντρώνουν διακρίσεις. Αν δεν δεις το “Blue Valentine”, η κινηματογραφική σου χρονιά είναι ΑΔΕΙΑ.