Black Swan

Είναι ηλίου φαεινότερο πως το μυαλό του Darren Aronofsky είναι ένα ασύμμετρο καλειδοσκόπιο. Μια πονηρή διόπτρα, που καταφέρνει πάντα την ίδια φωτογραφία να την μεταμορφώνει σε κάτι άλλο, κάτι διαφορετικό, κάτι ανώτερο. Κάπως έτσι συμβαίνει και με το νέο του τόλμημα, το “Black Swan”. Βάζει μπροστά το ερέθισμά του, το μπαλέτο της ακαταμάχητης “Λίμνης των κύκνων” του Tchaikovsky, κάνει casting που από μόνο του αξίζει Όσκαρ και γυρίζει μια τρομακτική και αλληγορική ιστορία τρόμου (σωστά, τρόμου), που καταφέρνει να αγγίξει τις πιο σκοτεινές, τις πιο πονηρές, τις πιο ανεκδιήγητες πτυχές της ανθρώπινης προσωπικότητας.

Πρόκειται για άλλη μια low budget παραγωγή από τον Αμερικανό σκηνοθέτη, που περιλαμβάνει τις πολύ μικρές και σωστές ποσότητες οπτικών εφέ, ώστε να δικαιολογήσει τον τίτλο μιας ταινίας τρόμου, το κόστος και τις μεταλλάξεις της Portman. Η κάμερα λειτουργεί όπως το ανθρώπινο σώμα και μετά από λίγα λεπτά έχεις την αίσθηση πως προσπαθεί να χορέψει και να σε κάνει να μην ξεχάσεις πως πρόκειται για μια ιστορία μπαλέτου και μια από τις πιο τραγικές ιστορίες αγάπης που γράφτηκαν ποτέ. Ο φακός του λοιπόν προσαρμόζεται και εξυπηρετεί με σεβασμό το σενάριο και το κλασικό έργο του 1875.

Το “Black Swan” σε αρπάζει από το μυαλό και σε τινάζει δεξιά κι αριστερά από το πρώτο καρέ και το πρώτο pas de deux της Natalie Portman. Οι ρόλοι είναι ευρηματικοί, οι χαρακτήρες δικοί μας και οι ηθοποιοί που έχει διαλέξει για αυτούς γεμάτοι διάθεση για να δώσουν τις καλύτερες ερμηνείες της καριέρας τους. Η παρουσία της Barbara Hershey είναι κάτι παραπάνω από απαραίτητη, η σαγηνευτική Mila Kunis κινείται μπροστά στην κάμερα σα να βρίσκεται σε κατάσταση συνεχούς συνουσίας, ο Vincent Cassel γίνεται ηθοποιός (ok, πάντα ήταν, δήλωση καθ’ υπέρβαση) και η Natalie Portman αποδεικνύει ότι είναι η πιο όμορφη από όλες τις χαρισματικές και καλές ηθοποιούς του σύγχρονου κινηματογράφου. Ακόμα και η ολιγόλεπτη εμφάνιση της ξεχασμένης Winona Ryder είναι τόσο καταλυτική και μεστή, που με τρία λεπτά παραπάνω θα μπορούσε να προταθεί για κάποιο βραβείο.

Η ιστορία ευτυχώς δεν σε αφήνει έρμαιο του γνωστού μπαλέτου ή θεατή μιας καταραμένης προσπάθειας για να φτάσεις στην κορυφή. Σε βάζει κι εσένα μέσα στη μάχη με τον καλό και τον κακό σου εαυτό. Σε υπνωτίζει με τα αλλεπάλληλα χτυπήματα της συνείδησης των ηρώων και τελικά σε καθιστά υπεύθυνο για τη μοίρα της μούσας της. Ποιο αφήνει ως πόρισμα ο σκηνοθέτης; Την τελειότητα, έτσι όπως μπορεί να την φτάσει ο καθένας από εμάς. Και σε αυτό συμμέτοχος είναι ο πολύς Clint Mansell, ο οποίος παίρνει τα θέματα του Tchaikovsky και τα φωτογραφίζει μουσικά με το ίδιο καλειδοσκόπιο που ο Aronofsky σκηνοθετεί.

Μπορεί τελικά το “Black Swan” να έχει ήδη χάσει στους πόντους για τη μάχη των Όσκαρ, πίσω από το “Inception” και το “Social Network”, η αλήθεια είναι όμως πως αυτή θα ήταν η πιο κατάλληλη στιγμή για να αποθεωθεί ο εν λόγω σκηνοθέτης, στο ζενίθ της καριέρας του. Αντιθέτως, η Ακαδημία θα προτιμήσει να το δώσει στον David Fincher επειδή νιώθει πως του το χρωστάει, ενώ μερικά χρόνια αργότερα θα καταλάβει ότι το χρωστάει και στον Aronofsky και θα του το δώσει με κάποια μετριοπαθή προσπάθεια του σκηνοθέτη, όπως είθισται. Αλήθεια, υπάρχει Όσκαρ σκηνοθεσίας που να μην έχει δοθεί χαριστικά; (Υπάρχει, μην απαντήσετε).